स्वातंत्र्यवीर सावरकर – एक अजरामर व्यक्तिमत्व
श्रीमती सुप्रिया मनोहर पांडे,
प्रियदर्शिनी शिक्षण महाविद्यालय, सोनेगाव, नागपूर.
supriyapande79500@gmail.com
फोन नंबर – 9421777792
सारांश:-
सावरकर ज्यांना वीर सावरकर म्हणूनही ओळखले जाते, हे एक प्रमुख भारतीय स्वातंत्र्यसैनिक, राष्ट्रवादी आणि राजकीय विचारवंत होते. त्यांचा जन्म 28 मे 1883 रोजी महाराष्ट्रातील नाशिक जिल्ह्यातील भगूर गावात झाला. सावरकरांच्या जीवनाचा प्रवास ब्रिटीश राजवटीपासून भारताच्या मुक्तीसाठी आणि त्यांच्या नवीन कल्पनांना त्यांनी दिलेला अतूट पाठिंबा होता.त्यांनी त्यांचे शिक्षण भारतात घेतले आणि नंतर उच्च शिक्षणासाठी इंग्लंडला गेले. तेथे राहून त्यांनी राष्ट्रवादी कार्यात सहभागी होऊन भारतीय स्वातंत्र्यासाठी कार्य केले. त्यांनी त्यांचे प्रसिद्ध पुस्तक “भारतीय स्वातंत्र्याची पहिली लढाई” लिहिले, ज्यामध्ये त्यांनी 1857 च्या भारतीय स्वातंत्र्य युद्धातील भारतीय सैनिकांच्या भूमिकेवर प्रकाश टाकला.भारतात परतल्यानंतर सावरकरांनी स्वातंत्र्यलढ्यात सक्रिय भूमिका बजावली. त्यांनी संपूर्ण स्वातंत्र्याची मागणी केली आणि हिंदूंच्या सांस्कृतिक आणि राष्ट्रीय अस्मितेवर जोर देणारी “हिंदुत्व” ही संज्ञा तयार केली. जातीय आणि प्रादेशिक अडथळ्यांशी लढण्यासाठी हिंदूंना एकत्र आणण्याचा त्यांचा “हिंदुत्व” सिद्धांत होता.
सावरकरांच्या राष्ट्रवादी उपक्रमांनी इंग्रजांना आव्हान दिले आणि त्यांना १९०९ मध्ये अटक झाली. त्याच्यावर बंडखोरीचा आरोप ठेवण्यात आला आणि त्याला दोन जन्मठेपेची शिक्षा झाली. त्याच्या बंदिवासात त्याला अनेक संकटांचा सामना करावा लागला, परंतु कोणतीही गोष्ट त्याच्या आत्म्याला आणि स्वातंत्र्यावरील त्याच्या दृढ भक्तीला कमकुवत करू शकली नाही.तुरुंगातून सुटल्यानंतर सावरकर भारतीय राजकारणात सक्रिय राहिले. त्यांनी हिंदू महासभा ही हिंदू हितसंबंध आणि मूल्ये वाढवण्यास सक्षम असलेली राजकीय संघटना स्थापन केली. त्यांनी दलितांच्या न्याय मागण्यांसह हिंदू एकता आणि सामाजिक सुधारणांचा पुरस्कार करण्याचे काम केले.सावरकरांचा वारसा भारतात वादाचा विषय राहिला आहे. एक शूर देशभक्त आणि मजबूत विचारवंत म्हणून त्यांचा आदर केला जातो, परंतु त्यांच्या धार्मिक आणि सांप्रदायिक विचारांमुळे आणि महात्मा गांधींच्या हत्येमध्ये त्यांचा सहभाग असल्याच्या आरोपांमुळे त्यांच्यावर टीकाही झाली आहे. या विवादांना न जुमानता सावरकरांचे भारतीय स्वातंत्र्यलढ्यात आणि राष्ट्रवादी विचारसरणीला पुढे नेण्यात दिलेले योगदान मान्य केले जाते.
शेवटी विनायक दामोदर सावरकर हे भारतीय इतिहासातील एक बहु-व्यावसायिक व्यक्तिमत्व होते, ज्यांच्या स्वातंत्र्यलढ्याने आणि राजकीय विचारांनी राष्ट्राला नवी दिशा दिली. वीर योद्धा म्हणून आदरणीय असो किंवा वादग्रस्त व्यक्तिमत्व म्हणून पाहिले जात असो, सावरकरांचा वारसा भारतीय स्वातंत्र्य आणि राष्ट्रवादाच्या इतिहासात महत्त्वपूर्ण आहे.
DOI Link – https://doi.org/10.69758/WGRV1679
Download